Đề xuất đổi tên gọi Tòa án cấp tỉnh và huyện
Đây là một trong những đề xuất đáng chú ý tại dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND) (sửa đổi) đang được đưa ra thảo luận tại phiên họp toàn thể thẩm tra dự án Luật này do Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức.
Ảnh minh họa.
Ngày 07/9, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể thẩm tra dự án Luật Tổ chức TAND (sửa đổi). Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga chủ trì và điều hành phiên họp.
Theo đó, đề cập về sự cần thiết sửa đổi dự án Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết, TAND Tối cao đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan soạn thảo dự án Luật Tổ chức TAND (sửa đổi).
Cũng theo Phó Chánh án TAND Tối cao, hệ thống Tòa án đang đứng trước những thách thức lớn như yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, trách nhiệm ngày càng lớn; số lượng vụ việc phải giải quyết ngày càng tăng, với tính chất ngày càng đa dạng, phức tạp; yêu cầu nội luật hóa cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, giải quyết vụ việc có yếu tố nước ngoài phát sinh nhiều vấn đề mới…
Thực trạng đó đang đặt ra yêu cầu phải nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng Tòa án điện tử.
Do đó, Phó Chánh án TAND Tối cao đề xuất phải xây dựng hành lang pháp lý phù hợp thông qua việc sửa đổi Luật Tổ chức TAND năm 2014, pháp luật liên quan và bố trí các điều kiện bảo đảm để các Tòa án hoàn thành nhiệm vụ. Từ đó, nâng cao vị thế, uy tín, tạo điều kiện để Tòa án Việt Nam phát triển ngang tầm với trình độ phát triển chung của các Tòa án trong khu vực và trên thế giới.
Đồng thời, Phó Chánh án TAND Tối cao cũng khẳng định, việc sửa đổi Luật Tổ chức TAND năm 2014 là khách quan và cần thiết.
Dự án luật gồm 151 Điều được bố cục thành 09 chương; trong đó, bổ sung 51 Điều mới, sửa đổi 93 Điều, giữ nguyên 07 Điều.
Điểm mới đáng chú ý là dự thảo Luật sửa đổi lần này bổ sung nhiều quy định để hoàn thiện tổ chức bộ máy của Tòa án. Trong đó, dự thảo Luật quy định TAND phúc thẩm thay cho TAND cấp tỉnh; TAND sơ thẩm thay cho TAND cấp huyện.
Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Tiến lấy ví dụ TAND phúc thẩm Hà Nội, TAND sơ thẩm Hoàn Kiếm.
Theo Phó Chánh án TAND Tối cao, quy định trên để thể chế hóa nhiệm vụ “bảo đảm tính độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử” được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương.
Việc thay đổi nêu trên không ảnh hưởng đến hoạt động và quan hệ phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp nhưng sẽ góp phần thực hiện nguyên tắc độc lập xét xử và khẳng định địa vị pháp lý của Tòa án trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Văn bản tham gia ý kiến đối với dự thảo Luật do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa ủy quyền của Thủ tướng ký ngày 06/9 cho biết, Chính phủ nhất trí với chủ trương xây dựng hệ thống Tòa án độc lập theo thẩm quyền xét xử.
Tuy nhiên, Chính phủ nhận thấy dù dự thảo Luật đổi tên, TAND sơ thẩm, TAND phúc thẩm vẫn sắp xếp theo đơn vị hành chính và không làm giảm số lượng các Tòa án, chưa thể hiện đặc thù của mô hình tổ chức Tòa án theo thẩm quyền xét xử.
Ngoài ra, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các Tòa án này không thay đổi mà vẫn giữ nguyên như quy định hiện hành.
Bên cạnh đó, thay đổi này của dự thảo Luật mới chỉ dừng lại ở thay đổi tên gọi của các TAND mà chưa có sự thay đổi nào về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của hệ thống Tòa án để đáp ứng với chủ trương của Đảng được nêu tại Nghị quyết số 27-NQ/TW.
Qúy Minh
Tạp chí Điện tử Luật sư Việt Nam
Ngày đăng: 07/09/2023 14:43